شبکههای بلاک چینی در سهراهی حفظ امنیت، غیرمتمرکز بودن و مقیاسپذیری، معمولا ناچار به انتخاب بین دو مورد میشوند. این مورد که به «سهگانه بلاک چین» مشهور است، همواره محل اختلاف بوده است و گروههای زیادی با هدف برطرف کردن این معضل، به آن تاختهاند. اما چیزی که در عمل رخ داده است، عموما قربانی کردن مورد سوم به نفع دو مورد دیگر بوده است. از آن جا که امنیت در شبکههای بلاک چینی – که اغلب ارزشی مالی دارند و برای انتقال ارزش استفاده میشوند – عموما اصلی غیرقابل چشمپوشی است، انتخاب بین موضعگیری پروژه در طیف غیرمتمرکز بودن و مقیاسپذیری است. از زمانی که ایده گواه اثبات سهام (PoS) مطرح شد که نیاز به سختافزارها و منابع محاسباتی قدرتمند را کمرنگ میکرد، تلاشهای زیادی در جهت ساخت بلاک چینی مقیاسپذیر، قادر به پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و از لحاظ محیطزیستی سبز صورت گرفته است. شبکه توموچین (TomoChain) حاصل یکی از این تلاشهاست. شبکه تومو چین با هدف برطرف کردن بسیاری از مشکلات شبکه اتریوم طراحی و راهاندازی شد.
در ادامه این نوشته درباره اینکه توموچین چیست و چه ویژگیهایی دارد خواهید خواند همچنین با ارز تومو (TOMO) که کوین بومی این شبکه است بیشتر آشنا خواهید شد.
توموچین چیست؟
در وایت پیپر فنی این شبکه، از توموچین با عنوان «بلاک چینی عمومی منطبق با ماشین مجازی اتریوم (EVM) که دارای مزایایی همچون هزینه تراکنش اندک، زمان قطعیت سریع، اعتبارسنجی دوباره و برهمسازی به منظور تضمین امنیت است»، نام برده شده است. TomoChain در ابتدای سال ۲۰۱۸، اقدام به جذب سرمایه (از طریق ICO) برای ایجاد بلاک چینی نوین کرد و شبکه اصلی (mainnet) این پروژه در دسامبر همان سال شروع به فعالیت کرد.
تومو چین نوعی اجماع نیابتی بر پایه الگوریتم گواه اثبات سهام نیابتی (DPoS) را برای حفظ امنیت و توافق بر سر تراکنشها برگزیده است که گواه رایگیری اثبات سهام (Proof of Stake Voting) نام دارد. در بخش بعدی بیشتر با ویژگیهای این اجماع آشنا خواهیم شد.
تومو چین (TomoChain) چه ویژگیهایی دارد؟
در این قسمت سعی خواهیم کرد تا ویژگیهای بلاک چین تومو را کمی بیشتر باز کنیم:
اجماع PSoV
در این روش همانند بسیاری دیگر از شبکههایی که به نوعی از الگوریتم گواه اثبات سهام استفاده میکنند، موجودیتی به نام اعتبارسنج یا آن طور که در توموچین نامیده میشود، مسترنود (Masternode)ای وجود دارد که وظیفه تولید و ثبت بلوک را بر عهده دارد. هر کس با استیک کردن ۵۰ هزار عدد ارز تومو (TOMO) و فراهم آوردن سختافزار مناسب (معمولا از سرویسهای ارائهکننده خدمات ابری همچون آمازون و گوگل بدین منظور استفاده میشود)، میتواند وارد استخر نامزدها (Candidate) شود. از میان نودهایی که نامزد مستر نود شدن هستند، ۱۵۰ نودی که بیشترین میزان رای (به شکل کوین TOMO) را دریافت کرده باشند، وظیفه ساخت بلوک و ثبت تراکنش در دوره (Epoch) بعدی را برعهده خواهند گرفت. هر دوره متشکل از ۹۰۰ بلوک (با متوسط زمان بلوکهای دو ثانیهای، مجموما حدود نیم ساعت) است. طبق برنامه و به شکل دورهای، مسترنودهای فعال (۱۵۰ نود برگزیده) مسئول ساخت بلوک خواهند بود. اگر نودی در یک دوره فعال نباشد، مجازات خواهد شد و حتی در صورت برگزیده شدن و ساخت بلوک، به مدت ۵ دوره از دریافت پاداش محروم خواهد بود. در صورت عدم فعالیت، این دوره به همین ترتیب تا زمانی که از جمع مسترنودها خارج شود ادامه خواهد یافت. پس از خارج شدن از جمع مسترنودها، مالک نود برای دریافت وثیقه خود باید سی روز به انتظار بشیند.
یکی از نوآوریهای TomoChain برای افزایش امنیت، پس از ساخت بلوک موضوعیت مییابد و تایید دوگانه (Double Validation) نام دارد. هنگامی که رهبر (Leader) بلوک ساخته شده خود را پیشنهاد میدهد، از میان مسترنودها یکی به شکل تصادفی انتخاب شده و وظیفه تایید آن بلوک را بر عهده میگیرد. به دلیل ذات تصادفی بودن این انتخاب، امکان تشکیل کارتل و همدستی کاهش مییابد. شکل زیر نحوه انجام این کار را در دو حالت بررسی میکند. در حالت اول، تنها سازنده بلوک رفتاری غیرصادقانه دارد در حالت دوم هم سازنده و هم تاییدکننده مهاجم هستند:
دیگر ویژگی مهم این شبکه، قطعیت سریع و نهایی آن است. قطعیت تراکنشها در شبکههای بیت کوین و اتریوم احتمالی است و با گذشت هر بلوک افزایش مییابد (برای همین منظور، در هنگام پرداخت، طرف دریافتکننده از شما میخواهد تا کمی صبر کنید تا بلوکهای بیشتری بر روی بلوک حاوی تراکنش شما ساخته شود)، اما در شبکه تومو، هنگامی که ۳/۴ مسترنودها رای به صحت بلوکی دهند، آن بلوک دیگر نهایی قلمداد میشود و غیرقابل بازگشت خواهد بود. از این رو امکان حملات reorg به شدت کاهش مییابد.
تومو زی (TomoZ)
توموچین تعدادی ویژگی را به هسته EVM افزوده است که قابلیتهای جالب توجهی برای این شبکه به ارمغان آوردهاند. یکی از این خصوصیات، چیزی است که آن را پروتکل تومو زی مینامد. این پروتکل با معرفی استاندارد توسعه توکن نوینی به نام TRC-21، به قرارداد هوشمند مسئول توکن (Token Issuer) این اجازه را میدهد که با پرداخت هزینه تراکنش به شکل ارز TOMO، امکان پرداخت هزینه تراکنش به فرم توکن انتقال یافته را فراهم کنند. این ویژگی که الهام گرفته از ویژگی فراتراکنش (Metatransaction) در شبکه اتریوم است، به شکل غیرمتمرکز و در سطح شبکه به هر صادرکننده توکنی این اجازه را میدهد که این قابلیت را برای توکنهای خود در نظر گیرد.
تراکنش TomoZ در قیاس با تراکنش عادی
تومو پی (TomoP)
TomoP ماژول دیگری در شبکه تومو است که با بهرهگیری از تعهد پدرسن (Pedersen Commit) و امضاهای حلقوی (Ring Signature) امکان فرستادن تراکنشهای خصوصی را فراهم میکند. کاربر میتواند بدون نیاز به سرویسهای ثانویه (مثل تورنادو کش) رد پای تراکنشهای خود را پاک کند و یا با بهرهگیری از تومو پی، به شخص دیگری به شکل مخفی توکن یا کوین تومو بفرستد. تومو زی در این راه به کمک میآید. چرا که دیگر نیازی به امضای اولیه کاربر برای فرستادن درخواست به قرارداد هوشمند توکن (با پرداخت هزینه تراکنش) نیست و این فرایند مخفی ماندن را سادهتر میکند. کاربر میتواند با تعامل با قرارداد هوشمند TOMO Privacy Contract، اقدام به ارسال یا پاک کردن رد پای دیجیتالی خود کند. برای کاهش بار مصرف گس (که با پیچیده بودن اعمال قرارداد ارتباط مستقیم دارد)، قراردادهای حریم خصوصی تومو از پیش کامپایل شدهاند. این قراردادها برای فرایند اعتبارسنجی گواههای RingCT و Bulletproof به کار میروند.
دو شیوهای که میتوان از TomoP بهره برد
تومو ایکس (TomoX)
تومو ایکس پروتکل دیگری است که برای حل مشکل نقدینگی و مبادله در شبکه به وجود آمده است. وجود صرافیهای غیرمتمرکز بسیار سبب جزیرهای شدن نقدینگی و عدم استفاده بهینه از سرمایه شده است. این پروتکل با ویژگیهای خود امکان ایجاد استخری گسترده از نقدینگی را فراهم میکند. همچنین امکان ایجاد صرافی به شکل دفتر سفارش (Orderbook) با استفاده از موتور تطبیق خارج از زنجیره فراهم است. سفارشهای کاربران از طریق موجودیتیهایی به نام رلهکنندگان (Relayers) به مسترنودها منتقل میشود. برای تبدیل به Relayer شدن، هر فرد باید حداقل ۲۵ هزار TOMO به آدرس قرارداد هوشمند TOMORelayer واریز کند. محاسبات تطبیق سفارشها توسط مسترنودها انجام میشود و از این رو علاوه بر دریافت پاداش ایجاد و تایید بلوکها، آنها از قبل این معاملات نیز پاداش دریافت میکنند. تومودکس (TomoDEX) نمونهای از این سرویس است که در شبکه تومو فعال است:
شاردینگ
طرحی برای اتخاذ شاردینگ (Sharding) در توموچین پیشنهاد شده است. تومو چین در حالت فعلی قادر به پردازش حدود ۲۰۰۰ تراکنش در ثانیه است.معماری پیشنهاد شده تومو چین از بر زدن مسنرنودها برای بالا بردن امنیت و کاهش دامنه برخی حملات استفاده خواهد کرد. همچنین انتقال بین شاردها از شیوه Commit-Lock پیروی خواهد کرد. این روش آسانتر از انتقال بین شبکهای خواهد بود اما تقریبا از همان منطق پیروی میکند. برای ساده شدن مدیریت آدرسها در هر شارد، کیف پول اختصاصی این شبکه (تومو والت – TOMO Wallet) مجهز به ابزاری برای مدیریت آسان آدرسها خواهد شد.
معماری شاردینگ پیشنهادی
ارز دیجیتال تومو (TOMO) چیست؟
این شبکه دارای رمزارزی بومی به نام تومو (TOMO) است؛ علاوه بر شبکه اصلی، این ارز به شکل توکن رپ شده در شبکههای بایننس چین (BEP-2)، اتریوم (ERC-20) و سولانا (SPL) نیز وجود دارد. از پل تومو بریج (TomoBridge) برای انتقال توکنهای خود بین این شبکهها میتوانید استفاده کنید. ۸۹ میلیون عدد کوین TOMO در حال حاضر در گردش است و عرضه نهایی این ارز در نهایت ۱۰۰ میلیون عدد است. بیشترین قیمت تاریخی این ارز با ۳.۹۲ دلار در اواسط شهریور ۱۴۰۰ به دست آمد.
در عرضه اولیه کوین، تعداد ۵۵ میلیون تومو به فروش رسید. ۱۲ میلیون تومو سهم تیم توسعهدهنده است که طی برنامهای ۴ ساله و به شکل خطی آزاد خواهد شد. ۱۶ میلیون برای شرکای استراتژیک و برنامههای توسعهای اکوسیستم در نظر گرفته شده است. همچنین ۱۷ میلیون تومو برای پرداخت پاداش اعتبارسنجها و استیککنندهها طی ۸ سال ابتدایی در نظر گرفته شده است.
در دو سال نخست، پاداش اعتبارسنجها سالیانه ۴ میلیون تومو، در سه سال بعدی این مقدار ۲ میلیون و در نهایت در سالهای پنجم تا هشتم یک میلیون تومو است.
نقشه راه TomoChain چیست؟
در پستی که در دسامبر سال ۲۰۲۱ و به مناسبت سه سالگی شبکه تومو منتشر شد، مدیر ارشد اجرایی این شبکه خاطر نشان کرد که تومو لبز (Tomo Labs) به زودی تنها وظیفه پشتیبانی فنی از سرویسهای شبکه را به عهده خواهد داشت و مدیریت بخشی از شبکه به TOMO MasterDAO واگذار خواهد شد. این چنین این شبکه به سمت غیرمتمرکز شدن واقعی حرکت خواهد کرد. در بخشی از این پست، با اذعان به عدم موفقیت TomoX، برنامه تومو لبز را پشتیبانی از صرافی غیرمتمرکز برتر این شبکه (Luaswap) دانست. همچنین در بخشی دیگر از این پست، با اشاره به مشکلات رگولاتوری و قانونی پروتکل TomoP، تلویحا حمایت از آن را خاتمه داد.
با تیم توسعهدهنده تومو بیشتر آشنا شوید
لونگ وونگ (Long Vuong)، مغز متفکر و مدیر ارشد اجرایی توموچین است. او که دانشجوی دکترای رشته اقتصاد در دانشگاه امهرست بوده، یکی از بنیانگذاران بلاکچین NEM نیز بوده است.
انگوین سی تان سون (Nguyen Sy Thanh Son)، یکی دیگر از همبنیانگذاران TomoChain است. او پیش از تاسیس توموچین، با وونگ در تومو اپ همکار بوده است. او فارغالتحصیل الکترونیک و مخابرات از دانشگاه هانوی ویتنام است.
ارز TOMO را از کجا بخریم؟
ارز دیجیتال تومو را میتوانید تقریبا از تمامی صرافیهای متمرکز معتبر خریداری کنید. این ارز در صرافیهای بایننس، FTX، کوکوین، گیت، MEXC، LBANK و کوینکس قابل تهیه است. همچنین نسخه بپ ۲ آن را میتوانید از بایننس دکس و نسخه SPL آن (بر بستر شبکه سولانا) را در صرافیهای ریدیوم و سروم تهیه نمایید.
تومو را در چه کیف پولی نگهداری کنیم؟
با توجه به انطباق این شبکه با EVM، این کوین را میتوان را در بسیاری از والتها نگهداری کرد. بهترین تجربه استفاده را کیف پول رسمی این شبکه، تومو والت (Tomo Wallet)، برای شما به ارمغان خواهد آورد. به جز این کیف پول، والتهایی همچون متامسک، مای اتر والت، مث والت و گزینههای سختافزاری همچون ترزور و لجر از این شبکه پشتیبانی میکنند.
پرسشهای متداول
- توموچین چیست؟ توموچین (TomoChain) شبکهای منطبق با EVM است که از گواه اثبات سهام نیابتی مخصوص خود (PoSV) برای رسیدن به اجماع بهره میبرد. این شبکه نرخ تراکنشی برابر ۲۰۰۰ تراکنش بر ثانیه و زمان تشکیل بلوک ۲ ثانیهای دارد.
- قیمت ارز دیجیتال TOMO را از کجا ببینیم؟
- در قسمت قیمت لحظهای میتوانید قیمت TOMO را مشاهده کنید.
- آینده ارز دیجیتال تومو چطور پیشبینی میشود؟ با توجه به تعدد شبکههایی که مشابه ماشین مجازی اتریوم (EVM) را ارائه میکنند و تنها مزیت کاهش هزینه تراکنش را برای کاربر به ارمغان میآورند؛ بدون ایجاد مشوقهای مالی، جذب جامعه توسعهدهنده فعال و یا ارائه نوآوری فنی میتوان خود را از شمار زیادی از پروژههای مشابه متمایز کرد. به نظر نمیرسد که توموچین (با توجه به شروع سریعتر نسبت به بسیاری از رقبا) موفق به رسیدن به اهداف خود شده باشد. با این حال آینده بازار پرتلاطم ارزهای دیجیتال را نمیتوان پیشبینی کرد و وقوع هر اتفاقی ممکن است.
جمعبندی
با شروع به کار شبکه ایاس (EOS) که نقطه عطفی در کار شبکههای مبتنی بر گواه اثبات سهام بود، پروژههای زیادی با هدف برطرف کردن عیوب شبکه اتریوم و دیگر شبکههای بلاک چینی پا به میدان گذاشتند. یکی از این شبکهها، بلاکچین تومو بود. TomoChain علیرغم قابلیتها و ویژگیهای قابل قبولی که ارائه داده بود، نتوانست آن طور که باید و شاید موفق به جذب کاربر و شاید مهمتر از آن سرمایه شود. تغییرات این شبکه بر روی الگوریتم گواه اثبات سهام نیابتی، برخی از ایرادات را برطرف کرد و از احتمال برخی حملات ممکن میکاست. همچنین ویژگیهای مثبتی همچون تطابق کامل با EVM، پروتکلهای تومو ایکس، تومو پی و تومو زی، نرخ تراکنش بالا و زمان قطعیت اندک، میتوانست زمینهساز رشد این شبکه شود اما دنیای ارزهای دیجیتال، فضای «روایت» محوری است و نمیتوان از نقش تبلیغات موثر در آن غافل شد. در این مطلب بررسی کردیم که توموچین چیست و چه ویژگیهایی دارد. همچنین برخی از خصوصیات ارز دیجیتال TOMO را برشمردیم.
منبع: